Domen və Hostinq

Domen və Hostinq nə üçün lazımdır? Domen və hostinq əsas xidmətlərdən biridir, onsuz İnternetdə hər hansı bir sayt yaratmaq mümkün deyil. Domen və hostinq arasındakı fərq nədir? Domen saytın onlayn ünvanı, hostinq isə sayt üçün onun “yaşadığı” məkandır. Veb sayt yaratmaq üçün əvvəlcə domeni qeydiyyatdan keçirməli, sonra isə hostinq xidməti sifariş olunmalıdır. Bu əksinədə ola bilər, mərhələ vacib deyil. Yəni birinci hostinq alıb, sonra domen də almaq olar.

İstənilən sayt əslində bir-neçə fayllar toplusundan (mətnlər, şəkillər, videolar, proqram skriptləri, verilənlər bazası və s.) ibarət olur. Bəs niyə veb saytın hostinqə ehtiyacı var? Çünki bu faylları internet istifadəçiləri görə bilsinlər. Kompüterinizdə sayta aid olan faylları mütləq internetə yerləşdirmək lazımdır.

Saytın hazırlanmasında sonra, onun normal fəaliyyət göstərməsi üçü vacib olan amillərdən biridə, saytın yaşadığı hostinqin parametrlərinin yaxşı olmasından ibarətdir. Sayt faylları xüsusi proqram təminatı ilə hostinqə yüklənir. Onlara serverlər deyilir. Serverlər 24 saat onlayn fəaliyyət göstərir, saytı işlək vəziyyətdə saxlayaraq və onu zərərli hücumlardan qoruyur. Əgər saytın faylları çoxdursa, sayt çoxlu məlumata malikdirsə və geniş istifadəçi üçün nəzərdə tutulubsa, onda serverin həcmi böyük, parametrləri isə yüksək səviyyədə olmalıdır və yaxud bütöv bir server icarəyə götürməlidir. Beləliklə, hostingi sadə sözlə desək, obyektlərin və ya bir mağazaının icarəyə götürülməsi kimi misal gətirmək olar.

Bunun üçün xostinq alan zaman (əslində xostinq alınmır, o icarəyə götürülür) onu etibarlı provayderdən icarəyə götürmək və paramaetrlərini saytın profilinə uyğun seçmək lazımdır. Əgər biz bu işin öhdəsindən uğurla gələ bilsək, bundan sonra saytın profilinə uyğun olaraq ona məntiqli bir domen də seçib (bu da icarəyə götürülür, ən azı bir illik) almaq lazımdır.

Hostinq nədi?

Hostinq əslində bizim bildiyimiz bir kompüterdi, sadəcə onlara server deyilir. Serverlərdə tipik olaraq bir kompüter kimi olur, sadəcə onların parametrləri yüksək və əməliyyat sistemləri fərqli əməliyyat sistemi olur və hər zaman kəsintisiz elektrik enerjisinə və yüksək sürətli internetlə təhciz olunur. Bu serverdə hər bir sayt üçün müəyyən yer ayrılır və o sayta aid olan unikal İP ünvan verilir. Bundan sonra hostinqi icarə götürdüyünüz provayder sizə qeydiyyat zamanı qeyd etdiyiniz e-poçt ünvanınıza sizə hostinqi idarəetmə panelinə giriş üçün məlumatlar, FTP hesabı, və ən əsasıda saytın domenini həmin İP ünvana yönləndirilməsi üçün sizə serverin NS (nameserver) göndərir. NameServer-lər iki, dörd və ya daha çox ola bilər. Misal üçün belə bir şəkildə:

NS1.F12.SCHOOL

NS2.F12.SCHOOL

NS3.F12.SCHOOL

NS4.F12.SCHOOL

Domen nədi?

Domen saytın adı sayılır. Əslində domen serverin İP ünvnını mətnə çevirərək, onu insanların başa düşən və yadda qalan olmasını təmin edir. Bunun üçündə biz saytın adını müəyyənləşdirdikdən sonra bizə uyğun olan domen satışı ilə məşğul olan şirkətin rəsmi saytından, o adı yoxlayaraq onun boş olub-olmamasını yoxladıqdan sonra, onuda müəyyən müddətə icarəyə götürürük. Sonra həmin şirkət yenədə saytda qeydiyyat zamanı qeyd etdiyimiz e-poçt ünvanına, həmin domeni idarəetmə panelinin hesab məlumatlarını bizə göndərir. Bundan sonra biz bu idarəetmə panelindən, bizə hostinq provayder tərəfindən göndərilən NameServer-ləri domenin DNS bölməsinə qeyd edərək bir müddət gözləməli oluruq. Bu müddət dörd saatdan, 24 saata kimi uzana bilər.

Bununlada biz saytımızın “yaşaması” və fəaliyyət göstərməsi üçün vacib olna amillərdən sayılan Domen və Server (hostinq) məsələsini həll etmiş oluruq.