Bu yeni texnologiya Barselonada keçirilən MWC 2023 sərgisində təqdim edilib. Indi sizə Li-Fi-ın nə olduğunu, onun necə işlədiyini və köhnə Wi-Fi-dan daha yaxşı olduğunu başa salmağa çalışacıq.

Adi Wi-Fi-ın bir çatışmazlığı var - marşrutlaşdırıcılar eyni tezliklərdən istifadə edirlər, buna görə də sıx məskunlaşan ərazilərdə şəbəkələr tez-tez yüklənir. Şəbəkələrin “tıxanması” nəticəsində internetin sürəti aşağı düşür və ona qoşulu olan qurğular özbaşına olaraq Wi-Fi-dan ayrıla bilir, yəni qırılmalar baş verir.

Amerikanın pureLiFi şirkətinin təqdim etdiyi yeni texnologiya olan Li-Fi-da bu çatışmamazlıqlar yoxdur. Li-Fi məlumatları radiotezliklərdən istifadə etmədən, infraqırmızı radiasiyaya görə ötürür (televizorların IR pultları kimi oxşar prinsiplə işləyir).

Bunun üçün istifadəçi sadəcə otaqda IR router quraşdırmalıdır. İdeya müəllifləri hətta hesab edirlər ki, bu texnologiya məkanı daha yaxşı əhatə etməsi üçün, onu tavandakı lampanın içərisinə yerləşdirmək lazımdır. Routerin özü IR emitentləri və güzgülər bloku ilə təchiz edilmişdir. İlk Li-Fi marşrutlaşdırıcının prototipi belə görünür:

IR radiasiya smartfonlarda quraşdırılmalı olan xüsusi qəbuledicilər vasitəsilə qəbul olunur (televizorlardakı qəbuledicilər kimi). İstehsalçı artıq Li-Fi dəstəyi ilə ilk smartfonun prototipini nümayiş etdirib. Cihazın yuxarı hissəsində eyni qəbuledici var və gələcəkdə onu görünməz etmək olar, məsəl üçün ekranın altında. Li-Fi smartfonu belə görünür:

Bu texnologoyanın üstünlükləri

Li-Fi-ın birinci üstün xüsusiyyəti: şəbəkə yalnız bina daxilində işləyir və təyin olunmuş məkandan kənara çıxmır. Beləliklə, şəbəkələr kəsişməyəcək və "tıxanmayacaq".

İkinci üstün xüsusiyyəti: internet “təcavüzkarları” Li-Fi-a uzaqdan qoşula bilməcəklər, çünki şəbəkə yalnız daxili məkanda mövcud olacaq. “Təcavüzkar” hakerlik edərək istifadəçinin şəbəkəsinə qoşulması üçün öncə evə məkana daxil olmalıdır, bunu da etmək onun üçün olduqca çətin olacaq.

Üçüncü üstün xüsusiyyəti: radio tezliyindən fərqli olaraq IR şəbəkəsini həddindən artıq yükləmək demək olar ki, mümkün deyil. Li-Fi lokal olaraq işləyir və fərqli bir qoşulma prinsipindən istifadə edir. Bu, Li-Fi istifadəçilərinə fayda verəcək, çünki hostellərdə, otellərdə, hündürmərtəbəli binalarda və qatar stansiyalarında əlaqənin sürəti və sabitliyi əhəmiyyətli dərəcədə artacaq. Müəlliflər həmçinin hesab edirlər ki, Li-Fi-nin yayılması Wi-Fi və mobil internet üçün tezlikləri azad edəcək, bu da şəbəkəyə qoşulmanı sürətləndirəcək.

Düşünülür ki, ideal ssenari belə olmalıdır: mənzillərdə Li-Fi quraşdırılacaq, küçələrdə və insanların sıx olduğu yerlərdə Wi-Fi işləyəcək. Birinci müəyyən bir qrup insan üçün lazımdır, ikinci isə oradan keçən izdihamlı insanlar üçündür. Məhz bu süjet şəbəkəyə qoşulmanı sabit, sürətli və etibarlı edəcək.